परिचय
महाराष्ट्रातील सार्वजनिक सेवा हक्क कायद्यामध्ये वैधानिक कायदे समाविष्ट आहेत जे सरकारद्वारे नागरिकांना प्रदान केलेल्या विविध सार्वजनिक सेवांसाठी सेवा कालबद्ध वितरणाची हमी देतात आणि कायद्यानुसार प्रदान केलेल्या सेवा प्रदान करण्यात त्रुटी असलेल्या चुकीच्या लोकसेवकास शिक्षा करण्यासाठी यंत्रणा प्रदान करते. सेवेचा अधिकार कायदा सरकारी अधिकाऱ्यांमधील भ्रष्टाचार कमी करण्यासाठी आणि पारदर्शकता आणि सार्वजनिक उत्तरदायित्व वाढवण्यासाठी आहे. राज्यात याची अंमलबजावणी करण्यासाठी महाराष्ट्र शासनाने एप्रिल 2015 मध्ये अध्यादेश काढला आहे.

नागरी विकास विभागाने (UDD) 26 जून 2015 रोजी ऑफर केल्या जाणार्‍या 15 सेवांच्या सूचीसह एक GR जारी केला.

सेवांची यादी

नाही.	सेवा बोट	नगरपालिकांसाठी लागू असलेले
१	जन्म प्रमाणपत्र महामंडळ.	अ, ब आणि क वर्गासाठी विनंती
2	मृत्यू प्रमाणपत्र महामंडळ.	अ, ब आणि क वर्गासाठी विनंती
3	विवाह प्रमाणपत्र महामंडळ.	अ, ब आणि क वर्गासाठी विनंती
4	मूल्यांकन प्रमाणपत्र	अ, ब आणि क वर्गासाठी विनंती
५	देय प्रमाणपत्र	अ, ब आणि क वर्गासाठी विनंती
6अ	मालमत्ता प्रमाणपत्राचे हस्तांतरण - आनुवंशिकता निगम,	अ, ब आणि क वर्ग
6ब	मालमत्ता प्रमाणपत्राचे हस्तांतरण - विक्री किंवा इतर पद्धती	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
७	झोन प्रमाणपत्र	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
8	प्लॉटच्या सीमा ओळखणारा लेआउट	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
९	बांधकाम परवानगी	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
10	प्लिंथ प्रमाणपत्र	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
11	भोगवटा प्रमाणपत्र	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
१२	पाणी कनेक्शन	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
13	ड्रेनेज कनेक्शन	महामंडळ, अ, ब आणि क वर्ग
14	अग्निसुरक्षासाथी NOC	महामंडळ
१५	अग्निसुरक्षासाथी NOC - अंतिम	महामंडळ

सार्वजनिक सेवा अध्यादेश शीर्षक - परिशिष्ट अ - महानगरपालिका

नाही. नाही.	सेवा	आवश्यक कागदपत्रे	फी	निश्चित कालावधी	पदसिद्ध अधिकारी	प्रथम अपीलीय अधिकारी	द्वितीय अपीलीय अधिकारी
१	जन्म प्रमाणपत्र जारी करणे	विहित अर्जाचा नमुना	महापालिकानिहाय फी	3 दिवस	जन्म आणि मृत्यू 1969 कायद्यानुसार - पदनिर्देशित अधिकारी (उपनिबंधक) अंतर्गत अधिकृत	सहाय्यक कार्यकारी आरोग्य अधिकारी	कार्यकारी आरोग्य अधिकारी (MOH)
2	मृत्यू प्रमाणपत्र जारी करणे	विहित अर्जाचा नमुना	महापालिकानिहाय फी	3 दिवस	जन्म आणि मृत्यू 1969 कायद्यानुसार - नियुक्त अधिकारी (उपनिबंधक) अंतर्गत अधिकृत	सहाय्यक कार्यकारी आरोग्य अधिकारी	कार्यकारी आरोग्य अधिकारी (MOH)
3	विवाह प्रमाणपत्र जारी करणे	पूर्व-लिखित अर्जाचा नमुना निवासी पुरावा वयाचा पुरावा साक्षीदारकडून स्व-घोषणा. ९० दिवसांनी नोंदणी केल्यास स्व-घोषणा.	महापालिकानिहाय फी	3 दिवस	विवाह नोंदणी 1998 कायद्यानुसार - नियुक्त अधिकारी (अधीक्षक) अंतर्गत अधिकृत	विवाह उपनिबंधक	उपायुक्त
4	मालमत्तेचा उतारा`	विहित अर्जाचा नमुना	महापालिकानिहाय फी	3 दिवस	कर निरीक्षक	कर अधीक्षक	विभागीय क्षेत्र अधिकारी
५	कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही	विहित अर्जाचा नमुना	महापालिकानिहाय फी	3 दिवस	कर निरीक्षक	कर अधीक्षक	विभागीय क्षेत्र अधिकारी
6	मालमत्ता प्रमाणपत्राचे हस्तांतरण - आनुवंशिकता	विहित अर्जाचा नमुना कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही दस्तऐवजाच्या प्रती (सेल डीड/ गिफ्ट डीड/ इच्छापत्र इ.)	महानगरपालिकेनुसार शुल्क	१५ दिवस	कर निरीक्षक	कर अधीक्षक	प्रभाग क्षेत्र अधिकारी
6	मालमत्ता प्रमाणपत्राचे हस्तांतरण - विक्री किंवा इतर पद्धती	विहित अर्जाचा नमुना कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही वारसा हक्क प्रमाणपत्र	महानगरपालिकेनुसार शुल्क	१५ दिवस	कर निरीक्षक	कर अधीक्षक	प्रभाग क्षेत्र अधिकारी
७	झोन प्रमाणपत्र	विहित अर्जाचा नमुना 7/12 उतारा/शहर सर्वेक्षण उतारा मापन नकाशा/ शहर सर्वेक्षण नकाशा	महानगरपालिकेनुसार शुल्क	7 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	नगर नियोजक	नगररचना सहायक संचालक
8	प्लॉटच्या सीमा ओळखणारा लेआउट	विहित अर्जाचा नमुना 7/12 उतारा/शहर सर्वेक्षण उतारा मापन नकाशा/ शहर सर्वेक्षण नकाशा	महानगरपालिकेनुसार शुल्क	3 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	नगर नियोजक	नगररचना सहायक संचालक
९	बांधकाम परवानगी	विहित अर्जाचा नमुना आर्किटेक्चर प्रमाणपत्र मालकीचे दस्तऐवज बांधकाम योजना नकाशा - 5 प्रती मापन नकाशा मंजूर लेआउटची प्रत	महानगरपालिकेनुसार शुल्क	60 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	नगर नियोजक	सहायक संचालक/उपसंचालक नगररचना/कार्यकारी अभियंता/शहर अभियंता
10	प्लिंथ प्रमाणपत्र	विहित अर्जाचा नमुना बांधकाम प्रारंभ प्रमाणपत्र	महानगरपालिकेनुसार शुल्क	१५ दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	नगर नियोजक	सहायक संचालक/उपसंचालक नगररचना/कार्यकारी अभियंता/शहर अभियंता
11	भोगवटा प्रमाणपत्र	बांधकाम प्रारंभ प्रमाणपत्र भोगवटा प्रमाणपत्र मालक / आर्किटेक्ट - पूर्ण स्व-घोषणा विहित अर्जाचा नमुना	महापालिकानिहाय फी	30 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	नगर नियोजक	सहायक संचालक/उपसंचालक नगररचना/कार्यकारी अभियंता/शहर अभियंता
१२	पाणी कनेक्शन	अर्जाचा नमुना लिहून द्या मालकीचे दस्तऐवज कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही	महापालिकानिहाय फी	१५ दिवस	कनिष्ठ अभियंता	उपअभियंता	कार्यकारी अभियंता / अधीक्षक अभियंता
13	ड्रेनेज कनेक्शन	विहित अर्जाचा नमुना मालकीचे दस्तऐवज कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही	महापालिकानिहाय फी	१५ दिवस	कनिष्ठ अभियंता	उपअभियंता	कार्यकारी अभियंता / अधीक्षक अभियंता
14	अग्निसुरक्षासाथी NOC	विहित अर्जाचा नमुना कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही आर्किटेक्चर कडून अर्ज अग्निशमन प्रतिष्ठानांचा तपशील. कॅपिटेशन फी	महापालिकानिहाय फी	7 दिवस	सहाय्यक अग्निशमन अधिकारी	मुख्य अग्निशमन अधिकारी / उप अग्निशमन अधिकारी	अग्निशमन उपायुक्त
१५	अग्निसुरक्षासाथी NOC - अंतिम	विहित अर्जाचा नमुना कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही आर्किटेक्चर कडून अर्ज अग्निशमन यंत्रणेचे प्रमाणपत्र स्थापित केले आहे. फॉर्म - परवाना एजन्सीचे प्रमाणपत्र- अर्जदार/विकासक काम करताना अग्निशमन यंत्रणेसाठी हमी प्रमाणपत्र	महानगरपालिकेनुसार शुल्क	१५ दिवस	सहाय्यक अग्निशमन अधिकारी	मुख्य अग्निशमन अधिकारी / उप अग्निशमन अधिकारी	उपायुक्त आग

लोकसेवा अध्यादेश शीर्षक - संलग्नक ब - नगर परिषदांसाठी

क्र. क्र.	सेवा	आवश्यक कागदपत्रे	फी	निश्चित कालावधी	पदसिद्ध अधिकारी	प्रथम अपीलीय अधिकारी	द्वितीय अपीलीय अधिकारी
१	जन्म प्रमाणपत्र जारी करणे	विहित अर्जाचा नमुना	नगरपरिषदेनुसार शुल्क	3 दिवस	जन्म आणि मृत्यू 1969 कायद्यानुसार - पदनिर्देशित अधिकारी (उपनिबंधक) अंतर्गत अधिकृत	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
2	मृत्यू प्रमाणपत्र जारी करणे	विहित अर्जाचा नमुना	नगरपरिषदेनुसार शुल्क	3 दिवस	जन्म आणि मृत्यू 1969 कायद्यानुसार - पदनिर्देशित अधिकारी (उपनिबंधक) अंतर्गत अधिकृत	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
3	विवाह प्रमाणपत्र	विहित अर्जाचा नमुना राहण्याचा पुरावा वयाचा पुरावा साक्षीदार स्व-घोषणा फॉर्म विवाहाच्या 10 दिवसांनंतर नोंदणी झाल्यास स्वघोषणा फॉर्म सादर करणे	नगरपरिषदेनुसार शुल्क	3 दिवस	विवाह नोंदणी 1998 कायद्यानुसार - नियुक्त अधिकारी (अधीक्षक) अंतर्गत अधिकृत	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
4	मालमत्तेचा अर्क	विहित अर्जाचा नमुना	शहर परिषद शुल्क	3 दिवस	कर निरीक्षक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
५	कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही	विहित अर्जाचा नमुना	शहर परिषद शुल्क	3 दिवस	कर निरीक्षक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
6अ	मालमत्ता प्रमाणपत्राचे हस्तांतरण - आनुवंशिकता	विहित अर्जाचा नमुना कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही दस्तऐवजाच्या प्रती (सेल डीड/भेट फॉर्मचे डीड/विल इ.)	शहर परिषद शुल्क	१५ दिवस	कर निरीक्षक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
6ब	मालमत्ता प्रमाणपत्राचे हस्तांतरण - विक्री किंवा इतर पद्धती	विहित अर्जाचा नमुना कोणतेही दोन प्रमाणपत्र नाही वारसा प्रमाणपत्र	शहर परिषद शुल्क	१५ दिवस	कर निरीक्षक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
७	झोन प्रमाणपत्र	विहित अर्जाचा नमुना ७/१२ दस्तऐवज/शहर सर्वेक्षण दस्तऐवज मापन नकाशा/ शहर सर्वेक्षण नकाशा	शहर परिषद शुल्क	7 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
8	प्लॉटच्या सीमा ओळखणारा लेआउट	विहित अर्जाचा नमुना ७/१२ दस्तऐवज/शहर सर्वेक्षण दस्तऐवज मापन नकाशा / शहर सर्वेक्षण नकाशा	शहर परिषद शुल्क	3 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
९	बांधकाम परवानगी	विहित अर्जाचा नमुना आर्किटेक्टकडून अर्ज मालकीचे दस्तऐवज बांधकाम योजना नकाशा - 5 प्रती मापन नकाशा मंजुरी लेआउटची प्रत	शहर परिषद शुल्क	60 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
10	प्लिंथ प्रमाणपत्र	विहित अर्जाचा नमुना बांधकाम प्रारंभ प्रमाणपत्र	नगरपरिषदेनुसार शुल्क	१५ दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
11	भोगवटा प्रमाणपत्र	बांधकाम प्रारंभ प्रमाणपत्र प्लिंथ पूर्ण करणे मालक/आर्किटेक्ट-पूर्ण स्वघोषणा विहित अर्जाचा नमुना	नगरपरिषदेनुसार शुल्क	30 दिवस	सहाय्यक नगर नियोजक	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
१२	पाणी कनेक्शन	अर्जाचा नमुना लिहून द्या मालकीचे दस्तऐवज कोणतेही देय प्रमाणपत्र नाही	नगरपरिषदेनुसार शुल्क	१५ दिवस	कनिष्ठ अभियंता	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी
13	ड्रेनेज कनेक्शन	विहित अर्जाचा नमुना मालकीचे दस्तऐवज कोणतेही देय प्रमाणपत्र नाही	नगरपरिषदेनुसार शुल्क	१५ दिवस	कनिष्ठ अभियंता	अतिरिक्त मुख्याधिकारी	मुख्य अधिकारी

नागरिकांसाठी आरटीएस अर्ज प्रवाह

विविध RTS सेवांचा लाभ घेण्यासाठी नागरिकांना RTS वेब पोर्टलवर प्रवेश करावा लागेल.
नवीन वापरकर्त्याने सिटिझन सर्व्हिस लॉगिन मधील “ मला नोंदणी करा ” लिंक वापरून नोंदणी करावी लागेल.
नोंदणीकृत वापरकर्ता त्याची/तिची लॉगिन क्रेडेन्शियल्स वापरेल आणि त्याला/तिला ज्या सेवेसाठी अर्ज करायचा आहे त्याचा अर्ज भरेल.
एकदा अर्ज भरल्यानंतर, नागरिक लागू असेल तेथे आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करतील आणि लागू असल्यास लागू देय देतील.
नागरिकांना एक अद्वितीय अर्ज क्रमांक दिला जाईल जो पुढील ट्रॅकिंगसाठी वापरला जाऊ शकतो. सेवा यशस्वीरीत्या पूर्ण झाल्यावर एसएमएस आणि ईमेल (जेथे ईमेल आयडी दिलेला आहे) नागरिकांना पाठवला जाईल.
नागरिकांनी कागदपत्रांच्या हार्डकॉपी संबंधित विभाग/नागरिक सुविधा केंद्रात जमा कराव्यात/पाठवाव्या लागतील.
नियुक्त केलेल्या अधिकाऱ्याने पूर्ण अर्ज प्राप्त केल्यानंतर आरटीएसच्या वितरणाची टाइमलाइन सुरू होते. दस्तऐवज लागू नसलेल्या बाबतीत आहे; सेवा कालावधी पूर्ण अर्ज आणि पेमेंटच्या तारखेपासून सुरू होतो. दस्तऐवज संलग्नक लागू असल्यास, ज्या दिवशी कागदपत्रे नगरपालिकेकडे सादर केली जातील आणि पडताळणी केली जातील त्या दिवसापासून ते सुरू होईल.
सेवा प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर, लागू केलेल्या सेवेनुसार प्रमाणपत्र/अंतिम आउटपुट नगरपालिकेद्वारे वेब पोर्टलवर अपलोड केले जाईल आणि नागरिकांना एसएमएस आणि ईमेलद्वारे सूचित केले जाईल (ईमेल आयडी प्रदान केला असल्यास)
RTS पोर्टलवर लॉग इन करून नागरिक अंतिम सेवा आउटपुट डाउनलोड करू शकतात.
पोर्टलच्या होम पेजच्या डॅशबोर्डवर अर्जाची स्थिती दिली आहे.

नागरिकांकडून अपील करण्याचा पर्याय

नागरिक अपील दाखल करू शकतात जर:

नगरपालिकेने अपलोड केलेली माहिती/आउटपुट समाधानकारक नाही.
सेवा परिभाषित कालावधीत प्रदान केली जात नाही.
अर्ज फेटाळण्यासाठी दिलेल्या शेरेबाजीने नागरिक समाधानी नाहीत.